“Je ziet dingen die heel lastig van je netvlies af te krijgen zijn. Ik haal plaatjes tevoorschijn als een diaprojector. Soms van 10 of 15 jaar geleden. Plaatjes, beelden. En het lijkt net of ze een beetje in je lens gebrand zijn.”
Op allerlei plekken in en om de stad ziet een voormalig ambulancebroeder beelden voor zich van de momenten waarop hij hulp verleende aan een patiënt. Hier lag het ‘binkie’ op een bouwplaats dat om zijn moeder bleef roepen. Daar het jongetje dat frontaal door een stadsbus werd geschept. Daar het meisje met de vlechten dat verdronk in het kanaal. Na 23 jaar op de ambu staat een verzameling verhalen en gezichten op zijn netvlies gebrand.
Mijn lief Carola Houtekamer ontmoette deze bijzondere man en kreeg stukje bij beetje zijn verhalen te horen, met Jefta Varwijk maakte ik er een korte film over voor HUMAN / 2DocKort.
Uitzending: 7 dec om 23:30 op NPO 2. En nu al te zien via NPO Start
Carola schreef er een prachtig uitgebeend stuk over. Vandaag op de voorpagina van NRC en online te lezen met flarden beeld uit de documentaire.
Blurbs uit persbericht:
In deze indringende korte documentaire verbeelden filmmakers Jefta Varwijk en Jaap van Heusden (Gouden Kalf genomineerden en winnaars) de herinneringen van deze ambulanceverpleegkundige. Als eerste terplaatse, was hij vaak de laatste die iemands hand vasthield. Terwijl de camera doolt door de flarden blauw flitslicht in zijn geheugen, rijst de vraag: is het wel normaal dat één mens zoveel lijden moet zien?
Filmmaker Van Heusden vertelt waarom hij het belangrijk vond om deze film te maken: ‘Ik verbaas me er de laatste jaren vaak over hoe we het lijden in onze samenleving naar de randen verplaatsen. Liefst uit het zicht. Geen begraafplaats om de kerk, maar weggemoffeld aan de snelweg. We ‘outsourcen’ het onder ogen komen van het lijden aan professionals.’
Co-regisseur Varwijk vult hem aan: ‘Zorgverleners op de ambu zijn dagelijks op pad en zien en ervaren dingen die wij in ons hele leven niet hoeven mee te maken. De verhalen van Louis raken me. Er zijn onderzoeken die aantonen dat werken bij een ambulancedienst net zoveel psychische impact heeft als soldaten die betrokken zijn bij een vuurgevecht. Maar die oorlogsveteranen worden daarna opgevangen en er is een besef dat ze PTSS kunnen oplopen. We noemen ze veteranen.’
Van Heusden: ‘In Nederland is de nazorg voor ‘first responders’ heel gefragmenteerd. Je moet hopen dat het bij jou dienst een beetje goed geregeld is. Vaak is dat niet het geval. En zelf hulp vragen is niet iets wat hulpverleners snel doen. Je hebt toch zelf voor dit werk gekozen. Bloed, stress en dood, daar moet je maar tegen kunnen, is het idee. Ook als het om kinderen of schokkend letsel gaat. Iemand sterft onder je handen, je drinkt een biertje, en je gaat naar huis.’
Varwijk: ‘Door het maken van de film hebben wij nu allebei elke keer dat we een sirene van een ambu horen, even een gedachte: ‘Hé, daar gaan ze weer. Dit zijn mensen als Louis, die heftige dingen gaan meemaken.’ We hopen dat de kijkers dat ook gaan voelen. En dat ze zich daarna, net als wij, anders tot die hulpverleners gaan verhouden.’